Tổ Phục Đà Mật Đa

           Phục Đà Mật Đa (Buddhamitra)
    Cuối thế kỷ thứ tư sau Phật Niết-bàn
    Ngài họ Tỳ-Xá-La ở nước Đề-Già.
    Từ lọt lòng mẹ đến năm mươi tuổi chưa từng nói một lời, chưa từng đi một bước.
    Cha mẹ nghi nhơn duyên gì mà Ngài thế ấy ?
    Đến gặp Tổ Phật-Đà-Nan-Đề nói duyên đời trước rằng :
    - Đứa bé nầy đời trước thông minh lắm, ở trong Phật pháp do lòng đại bi muốn làm lợi ích lớn cho chúng sanh, cho nên thường nguyện :"Nếu tôi sanh chỗ nào không bị tình phụ tử ràng buộc, tùy duyên lành kia liền được giải thoát miệng nó không nói là tiêu biểu đạo không tịch. Chơn nó không đi là tiêu biểu pháp không đến đi."

    Cha mẹ Ngài nghe lời giải thích của Tổ sạch hết nghi ngờ, vui vẻ cho theo Tổ xuất gia.

    Sau khi đắc pháp, Ngài du hóa khắp nơi, sang Trung-Ấn giáo hóa. Nơi đây có ông trưởng-giả tên là Hương-Cái. Ông nầy có người con trai tên Nan-Sanh. Ông trưởng-giả Hương-Cái dẫn con đến yết kiến Ngài. Đảnh lễ xong, ông trưởng-giả thưa :

    - Thằng bé nầy ở trong thai mẹ ngót sáu mươi năm, do đó tôi đặt tên là Nan-Sanh. Có một tiên đến xem tướng nó rồi nói: "Thằng nhỏ nầy hẳn là tướng phi phàm, sẽ làm pháp khí đại thừa, sau gặp Bồ-Tát hóa độ". Bởi có duyên lành nên nay được gặp Ngài, tôi nguyện cho nó theo Ngài xuất gia học đạo.

    Ngài hoan hỷ nhận cho Nan- Sanh xuất gia thọ giới. Trong buổi lễ xuất gia thọ giới bỗng có ánh sáng mát chiếu khắp chổ Nan-Sanh ngồi. Cơ duyên hóa độ sắp viên mãn, Ngài kêu Nan-Sanh lại dặn dò :

    - Đại pháp nhãn tạng của Như-Lai, nay ta trao cho ngươi, Ngươi phải gìn giữ truyền trao đừng cho đoạn dứt. Ngươi nhận lời ta dạy, hãy nghe kệ đây :
    Chơn lý bổn vô danh,
    Nhơn danh hiển chơn lý,
    Thọ đắc chơn thật pháp,
    Phi chơn diệc phi ngụy.
         Dịch :
    Chơn lý vốn không tên,
    Nhơn tên bày chơn lý,
    Nhận được pháp chơn thật,
    Chẳng chơn cũng chẳng ngụy.

    Nói kệ xong, Ngài bèn vào chánh định hiện tướng Niết-bàn. Chư thiên trổi nhạc cúng dường. Nan-Sanh cùng đồ chúng dùng dầu thơm gỗ chiên đàn làm lễ hỏa táng chơn thể của Ngài. Hỏa táng xong lượm xá-lợi về tôn thờ nơi chùa Na-Lan-Đà.